Lợi thế lớn
Ông Nguyễn Một, Giám đốc Truyền thông Thaco, cho biết, do hoạt động theo chuỗi giá trị từ sản xuất, giao nhận, vận chuyển đến phân phối và hệ thống bán lẻ, đồng thời Thaco luôn định hướng phát triển sản xuất lắp ráp ô tô và linh kiện, phụ tùng theo hướng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, nên công ty luôn kiểm soát được chi phí ở mức phù hợp nhất khi đưa sản phẩm đến khách hàng.
Hoặc như trường hợp công ty Cát Thái (thuộc Tập đoàn Phương Anh – PATC Group), một trong những doanh nghiệp nội điển hình tại Tp.HCM đang tham gia rất thành công vào chuỗi giá trị cung ứng sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) cũng như các tập đoàn đa quốc gia.
Khách hàng của công ty Cát Thái phần lớn đến từ Nhật Bản (chiếm 70%, còn 30% là doanh nghiệp châu Âu, Mỹ) như Konica Minolta, Sanyo, Sneider Electric, Sumitomo, Nissei, Matsui, Shiseido…
Tổng giám đốc Lê Tuấn Anh của công ty Cát Thái cho biết đã xây dựng hệ thống công ty vệ tinh như Cát Anh làm khuôn mẫu và các chi tiết cơ khí, công ty SingViet làm cao su, công ty Trung Anh làm sản xuất hạt nhựa, công ty Mai Phương làm in sơn, xử lý bề mặt…
Theo ông Lê Tuấn Anh, điều này giúp các đối tác vốn có của công ty Cát Thái khi muốn mở rộng nguồn linh kiện sẽ dễ dàng lựa chọn cũng như tin tưởng về tiêu chuẩn chất lượng thay vì chọn đối tác hoàn toàn mới.
Thành công của Thaco hay Cát Thái là minh chứng điển hình của những doanh nghiệp nội khi tham gia vào “chuỗi giá trị” – một cụm từ vốn được các chuyên gia kinh tế hay các nhà hoạch định chính sách nhắc đến nhiều khi bàn các giải pháp để nâng sức cạnh tranh của các doanh nghiệp nội địa trước các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới.
Theo giới chuyên gia kinh tế, chuỗi giá trị cho phép tập trung các nguồn tài nguyên, nguồn vốn…vào các mặt hàng mà nước ta có lợi thế.
Cần chiến lược bài bản
Sản xuất theo chuỗi sẽ sắp xếp tổ chức lại sản xuất theo hướng chia sẻ đều quyền lợi cũng như rủi ro cho các tác nhân tham gia chuỗi liên kết, từ đó tạo động lực cho sản xuất, các tác nhân phát huy được hết khả năng của mình.
Việc sản xuất theo chuỗi cho phép kiểm tra chất lượng, vệ sinh an toàn và các tiêu chuẩn kỹ thuật đối với sản phẩm, hàng hóa. Từ đó, các DN có duy trì được thương hiệu, tăng khả năng cạnh tranh, đưa hàng hóa vào thị trường.
Mặc dù vậy, theo đánh giá chung, việc tham gia vào chuỗi giá trị của các DN nội địa hiện vẫn chưa hình thành đồng bộ, mới chỉ tập trung nhiều ở các doanh nghiệp lớn, có năng lực về vốn.
Còn thực tế, phương thức sản xuất, kinh doanh của DN nội địa hiện đang dừng ở việc “sản xuất theo khả năng”, chứ chưa chú trọng sản xuất “những gì thị trường cần”. Đây là một nghịch lý chung, phản ánh những bất cập trong quá trình phân phối giá trị sản phẩm nói riêng của hàng hóa nội địa.
Nói về các tác nhân gây cản trở trong liên kết chuỗi giá trị hiện nay, nhất là ở khu vực nông nghiệp và vùng nông thôn, lãnh đạo Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho rằng quản lý chuỗi cung ứng đối với các DN nhỏ còn yếu.
Hơn nữa, kiểu sản xuất nhỏ lẻ cũng chưa tạo ra sản phẩm đồng nhất về chất lượng, đảm bảo sự an toàn đáp ứng yêu cầu người tiêu dùng. Các DN nhỏ vẫn chưa làm tốt trung gian phân phối giữa sản xuất và tiêu dùng.
Lãnh đạo hiệp hội này cho rằng quản trị chuỗi cung ứng khoa học bài bản sẽ cung cấp giải pháp cho toàn bộ các hoạt động đầu vào của sản phẩm hàng hóa.
Đồng thời, chuỗi giá trị sẽ giúp cho việc phân loại nhóm khách hàng cung ứng theo đặc tính của từng nhóm từ việc đặt mua hàng của nhà cung cấp, phân tích và xử lý tín hiệu từ thị trường, cho đến các giải pháp tồn kho an toàn của DN.
Mặt khác, theo giới chuyên gia nhận định, cần đề cao vai trò của Nhà nước trong xây dựng và phát triển liên kết, nhất là phát triển sản phẩm chủ đạo có tính chất dẫn dắt, lôi kéo các hoạt động khác phát triển.
Ngoài ra, nói như Tổng giám đốc Lê Tuấn Anh, vấn đề quan trọng là đầu tư lớn, bài bản từ máy móc, công nghệ đến quản lý sản xuất và luôn nỗ lực xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững. Chính điều này đã giúp công ty Cát Thái cung ứng được sản phẩm vào chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu với số lượng lớn.
Thế Vinh